“Çay Ağacı Esansiyel Yağı” olarak tabir edilen ama halk dilinde daha çok “Çay Ağacı Yağı” olarak
bilinen yağ, çay ağacından yani Latince ifade edilecek olursa “Melaleuca alternifolia” ağacının
yapraklarından elde edilir ve buharla damıtılarak kullanıma hazırlanır.
Bu yağ o kadar faydalıdır ki, antiseptik olarak kullanılır. Özellikle de bakteri, virüs ve mantarları yok
etmek için çay ağacı yağından yararlanılır. Bu özelliği sayesinde bağışıklık sistemi uyarıcısı olarak öne
çıkmaktadır.
Çay ağacı esansiyel yağı koku açısından da oldukça tatmin edicidir. Öyle ki kozmetik sektöründe
kendine geniş bir yer bulurken, aynı zamanda aromaterapi ve ev temizlik malzemelerinde
kullanılmaktadır. Bu yağın vücuda pek çok faydası bulunmaktadır. Yaraları tedavi edebilmesinin yanı
sıra ağrı, acı ve tıkanıklık için kullanır. Özellikle yatıştırıcı ve rahatlatıcı olması ile öne çıkan çay ağacı
yağı, insanlarda sakin bir his uyandırır.
Bu yağın pek çok faydası olmasına karşın, göz çevresinde kullanılması kesinlikle önerilmemektedir.
Göz çevresi ile birlikte burun gibi hassas cilt bölgelerine asla uygulanmamalıdır. Ayrıca çay ağacı
esasnsiyel yağını kullandığınızda güneş ışınlarından uzak durmalısınız. Yağ cildi UV ışınlarına karşı
duyarlı hale getirir ve güneşe maruz kalmak sorunlar doğurabilir.
Çay Ağacı Yağının Tarihi
Çay ağacı esansiyel yağı çok eski zamanlardan beri kendine kullanım alanı bulan ve daha çok tıbbi
amaçlı kullanılan bir yağdır. Antiseptik özelliği ile tıbbi açıdan çok yarar sağlayan yağ, geçmiş
dönemlerde yaraları tedavi edebilmesi için daha sık bir kullanım alanı bulmuştur. Özellikle de
antibiyotikler ve reçeteli ilaçların ortaya çıkmasından önce, Avustralya yerlileri çay ağacı yapraklarının
iyileştirici özelliklerden fazlasıyla yararlanmıştır.
Çay ağacı yaprakları öksürük ve soğuk algınlığı için de kullanılabilmektedir. Bu alanda faydalanabilmek
ve uçucu yağlarının yatıştırıcı kokusunu solumak için ezerek tedavide kullanılabilir. Bununla birlikte,
çay ağacı yaprakları çamura benzer şekilde lapa haline getirilerek yaranın üzerine uygulanabilir.
Çay ağacı, günümüzdeki yeşil ve siyah çayın yapıldığı genel çay bitkileri ile karıştırılmamalıdır. Çay
ağacı ismi, 18. Yüzyıl denizcilerinin ülkemizde muskat olarak bilinen küçük Hindistan cevizleri gibi
kokan farklı bir ağaç türünün yapraklarından yaptığı ve içtiği çay olmasından gelmektedir: Rivayete
göre, çay ağacının ilk defa Kaptan James Cook tarafından Botany Körfezi’nde Melaleuca ağacından
toplanan yapraklardan aromatik ve baharatlı bir karışım hazırlaması üzerine Avustralya’da Botanik
Koyu’nda ortaya çıkmıştır. Kaptanın bu çayı iskorbit hastalığının önüne geçebilmek için demlediği ve
mürettebatına içirttiğine inanılıyor. Burada da aslında çay ağacının hastalıklara iyi geldiğinin vurgusu
yapıldığını görebilirsiniz. Ancak çay ağacı hakkında tarihsel süreçte belirtilen bu duruma rağmen, yine
de Çay ağacı esansiyel yağı dahili kullanım için çok uygun değildir. Çay ağacı esansiyel yağı
günümüzde genellikle konsantre şeklindedir ve bu şekilde tüketilmesi zehirlenmelere neden
olabilmektedir. Geçmişte çay yapılması için kullanılan bir bitki olsa da, yine de küçük miktarlarda
yutulsa dahi toksik etkileri olabileceği unutulmamalıdır.
Melaleuca alternifolia ağacı, Doğu Avustralya sahillerinin bataklık bölgelerine ve Güneydoğu
Queensland’a özgü bir bitkidir. Çay ağacı çiçekleri uzun boylu yaprak dökmeyen çalılar üzerinde
büyür. Çay ağacının yapısı kafa veya başak olarak adlandırılan bir yapının içinde gelişir.
Çay Ağacı Esansiyel Yağının Faydaları
- Çay ağacı esansiyel yağının aktif kimyasal bileşenleri, bağışıklık sistemini uyaran güçlü bir
etkiye sahip uyarıcıdır. Zararlı bakterileri ve enfeksiyonları azaltma veya ortadan kaldırmaya
yardımcı olmaktadır. - Vücutta görülen döküntü, yanık, kepek, akne ve baş bitlerini tedavi eder.
- Çay Ağacı Yağı’nın ana bileşenlerinde α-pinen, β-pinen, Sabinene, Myrcene, α-Phellandrene,
α-Terpinene, Limonene, 1,8-cineole, gama-Terpinene, p-Cymene, Terpinolene, Linalool,
Terpinen -4-ol ve a-Terpineol bulunur. - Çay ağacı yağının içinde bulunan ve kimyasal bir bileşen olan Pinen, anti-enflamatuar,
antiseptik, balgam söktürücü ve bronkodilatör özellikleri ile bilinir. Yine yağın kimyasal
içeriğindeki Sabinenin, anti-mikrobiyal ve antifungal özellikler sergileyen bir antioksidandır.
Bu özellikleri sayesinde çay ağacı esansiyel yağı derideki iltihabı tedavi etmek için de
kullanılabilir. - Yağın içeriğinde bulunan pek çok bileşen sayesinde, çok fazla yarar sağlar. Örmeğin kan
akışını arttırır, gerginliği ve baş ağrılarını azaltır. Öksürük baskılayıcıdır. Analjezik,
antibakteriyel, antifungal, antienflamatuar, anti-spazmodik ve antiviral özelliklere sahiptir.
Topikal alerjik reaksiyonları yatıştırır. - Çay ağacı yağından farklı alanlarda da çok faydalanılmaktadır. Çamaşır sabunlarında, el
sabunlarında, cilalarda, oda spreyleri ve böcek kovucularda sıklıkla tercih edilen çay ağacı
yağı, pek çok temizlik ürününde rastlamanın mümkün olduğu bir bileşendir. Temizlikte büyük
sorun yaşatan ve duş perdesi, bulaşık makinesi gibi yüzeylerde meydana gelen küf ve zararlı
bakterileri ortadan kaldırır. - Aromaterapi amaçlı da kullanılmaktadır ve bu sayede stres, yorgunluk gibi duygularını
azalttığı bilinmektedir. Stres seviyelerinin düşürülmesine yardımcı olurken aynı zamanda
depresyonla savaşmada yardımcıdır. Sinir hücrelerini hasara karşı korumak için bir ajan
olarak işlev görebilir. - Vücuttaki belirli bir yere uygulanan krem, jel, losyon ve benzeri ürünler için genel ifade edilen
topikal tedavide ve kozmetikte kullanılan çay ağacı yağı ile cilt sorunlarınıza çare
bulabilirsiniz. Cilt sorunlarını iyileştirme ve özellikle de akneli ciltleri iyileştirebilme özelliği
taşıyan bu yağ, kişisel hijyen kozmetik ürünleri ve sabunlarda, yüz yıkama ya da vücut yıkama
ürünlerinde, şampuanlar, saç kremleri, deodorantlar, merhemler, nemlendiriciler, masaj
yağları ve tırnak bakım ürünlerinde sıklıkla tercih edilmektedir.
Çay Ağacı Yağı Nasıl Çıkarılır?
Her çay ağacı yaprağı, yağı salgılayan küçük keseler içerir. Çay ağacı yaprakları ve dallarından oluşan
biyokütle buharla damıtılarak çay ağacı esansiyel yağı elde edilir. Toprağı ya da herhangi bir alanı
kirletici olmaması ve yabancı ot tohumlarından arındırılmış olması sayesindeki saflığı nedeniyle malç
olarak da satılmaktadır. Malç, toprak nemini koruyabilmeyi, toprağın verimliliğinin ve sağlığının daha
iyi koşullara getirilmesi iyileştirilmesi, yabani ot büyümesinin azaltılması ve bölgenin görsel
çekiciliğinin arttırılması amacıyla kullanılır. Bu uygulama, gelecekteki bitki kaynaklarını koruyan
çevresel dengenin korunmasına da yardımcı olmaktadır.
Çay Ağacı Yağının Kullanım Alanları
- Çay ağacı esansiyel yağının daha önce bahsedildiği üzere, çok fazla kullanım alanı mevcuttur.
Tıbbi amaçlı kullanılmasından ve kokusunun mükemmel araması ile iyileştirici yanı
olmasından dolayı kozmetik ürünlere kadar pek çok alanda kullanılmaktadır. - Aromaterapide kullanılan çay ağacı esansiyel yağının kokusu solunarak faydalanılmaktadır.
Kokusu algılanan çay ağacı esansiyel yağı beynin duygusal güç merkezindeki koku alıcıları
sayesinde sakinleştirici etki yaratarak, beynin ve vücudun rahatlamasına izin verir. - Benzer şekilde, bir yastık üzerine sadece birkaç damla ile kaygıyı azaltmaya, uyku kalitesinin
arttırılmasına fayda sağlanabilmektedir. Bu sayede daha derin bir uyku uyuyarak hem beden
hem zihin dinlenmesini arttırmayı sağlamış olur hem de uykuya geçişi hızlandırır. - Balgam söktürücü özellikleri sayesinde tıkanıklık yaşayan ve solunum yolu enfeksiyonları
görülen kişilerin rahatlatmasını kolaylaştırır. - Sinüs enfeksiyonu yaşayanlar için de iyi bir çözüm niteliğinde olan bu yağı, kaynamış bir
suyun bulunduğu kaba birkaç damla atarak ve aromatik bu buharı başı ve kaseyi kapatacak
şekilde bir havlu ile kapatıp soluyarak sinüslerinizi rahatlatabilirsiniz. - Terlemeyi teşvik ederek iç vücut toksinlerini ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
- Ağrıyı azaltır, kanamayı daha hızlı şekilde durdurur, yaradaki bakterileri ortadan kaldırır ve
yara izlerinin kapanmasını hızlandırır. - Çok derin olmayan küçük yanıklara, yaralara, ısırıklara ve kesiklere karşı rahatlama sağlar.
- Cildin yenilenmesine yardımcı olur.
- Cilt lekelerinin iyileştirilip ciltte ton eşitlemeye yardımcı olur.
- Güçlü antioksidan etkisi ile yaşlanma görünümünü yavaşlatır.
- Akne eğilimli ciltlerde iyileşme sağladığı pek çok kişinin kullanması ile deneyimlenmiş ve
kanıtlanmıştır. Özellikle de cildi temizlemek ve gözeneklerin görünümünü iyileştirmek için
kullanılan bu yağ, temiz bir pamuklu çubukla ciltteki sorunlu bölgelere birkaç damla
seyreltilmiş şekilde hafifçe uygulanabilir. - Sıcak, rahatlatıcı bir banyoda, çay ağacı esansiyel yağı sayesinde solunum rahatsızlığı ve
dermal iltihaplar hafifletebilir. - Saç bakımında da sıklıkla tercih edilen çay ağacı esansiyel yağı, antiseptik özelliği sayesinde
bitleri ve bit yumurtalarını etkili bir şekilde ortadan kaldırır. - Saç derisinde kuruma, pullanma yaşayanlar için cildi rahatlatır.
- Mantar öldürücü özellikte olan çay ağacı esansiyel yağı, saç derisini yenileyerek kepeği
ortadan kaldırır ve dolaşımı hızlandırır. Bu sayede saçın uzamasını destekleyerek daha sağlıklı
saçlara kavuşmanıza yardımcı olur. - Bir deodorant ya da koltuk altı roll-on gibi kullanılabilecek çay ağacı esansiyel yağı, anti-
mikrobiyal özelliği ile dışardan alınabilecek deodorantlardan çok daha fayda sağlayacaktır. - Çay ağacı yağı, hindistan cevizi taşıyıcı yağ ile seyreltilip, ardından kabartma tozu ile
karıştırılıp koltuk altına uygulanabilir. - Atlet ayak sendromu denilen rahatsızlıkla ve ayak tırnağı mantarıyla mücadelede
kullanılabilir. - Dezenfekte edici bir hava spreyi olarak kullanılabilir. Böylelikle bakterileri, virüsleri ve küfleri
ortamdan uzaklaştıran doğal, anti-mikrobiyal, toksik olmayan bir hava spreyi görevi görür. - Limon esansiyel yağlarının eşsiz kokuları ile birleştirilen çay ağacı esansiyel yağı, mükemmel
kokusu ve sağlıklı yapısıyla bir oda spreyi şeklinde kullanılarak odanın havasını tazelemeye
yardımcı olur. Ayrıca bu karışım ile birlikte ayakkabı ve spor kıyafetlerinde sinen vücut
kokularını ortadan kaldırabilir. - Çamaşır makinelerinde mikrobiyal birikimin neden olduğu çamaşır kokularını gidermek için
çamaşır deterjanınıza çay ağacı esansiyel yağından üç damla karıştırarak kurtulmak çok
kolaydır. - Çay ağacı esansiyel yağından yüzey temizleme maddesi olarak yararlanmak da mümkündür.
Bunun için size gerekli olan temel bir yüzey temizleme maddesi, çay ağacı yağı, sirke ve limon
esansiyel yağıdır. Bunlar karıştırılarak ve tezgah üstü, lavabo, mutfak aletleri, duşlar ve
tuvaletler üzerinde kullanılarak mükemmel temizliğe erişmek mümkündür. Bu karışımı
kullanmadan temizlik yapacağınız suya ekleyerek seyreltme yapılır ve size gerekli tüm
maddeleri barındıran bir yüzey temizleyicisi elde etmiş olursunuz. Karışımın içinde yer alan
sirke asidiktir. Bu neden aşınmalara neden olabilir. Bu yüzden de hazırlanan bu çözelti granit
veya mermer üzerinde kullanılmaması önerilmektedir.
Görüldüğü üzere, çay ağacı esansiyel yağı pek çok alanda kullanılabilirken, birbirinden mükemmel
faydalar sağlamaktadır. Günlük hayatımızda belki de çok fazla bilmediğimiz kullanmadığımız bu eşsiz
madde, aslında hem kendimiz için hem de çevremiz için harika bir bileşendir. Doğal olması sayesinde
gönül rahatlığı ile kullanılabilecek olan çay ağacı esansiyel yağı, aslında yüzyıllardır hayatımızdadır.
Eğer ki günlük hayatta kullanımını azaldıysa, bu mükemmel yağın hakkını vermeli ve günlük rutinlere
bir an önce eklenmelidir. Güzel kokusu ile ister kozmetik ürünlerinde güzelliğimizi desteklesin, ister
aromaterapi özelliği ile günün yorgunluğu ve stresinden uzaklaşmamıza yardımcı olsun, ister temizlik
yaparken faydalanıyor olalım, her koşulda hayatımızın içinde mutlaka çay ağacı esansiyel yağını
barındırmak büyük konfor ve rahatlık sağlayacaktır.
